KHAN ACADEMY – Podsumowanie projektu realizowanego z Fundacją Edukacja dla Przyszłości

Tegoroczne obchody 15-lecia Fundacji Hasco-Lek to również czas na podsumowanie realizowanego wspólnie z Fundacją Edukacja dla Przyszłości projektu – „Khan Academy”. Celem podjętych w latach 2016-2020 działań było upowszechnienie i promocja materiałów edukacyjnych z zakresu biologii, a od 2018 roku także medyny i ochrony zdrowia, będących częścią portalu Khan Academy. Do ich popularyzacji przyczyniło się w głównej mierze tłumaczenie treści na język polski.

Edukacja online to kluczowa metoda w niwelowaniu barier społecznych i wyrównywaniu szans w dostępie do wiedzy na najwyższym poziomie. Z platformy Khan Academy mogą korzystać wszyscy, niezależnie od wieku – uczniowie, nauczyciele, studenci, osoby dorosłe czy seniorzy. W dodatku z dowolnego miejsca na Ziemi – wystarczy urządzenie z dostępem do Internetu.

Do naszego podsumowania zaprosiliśmy dr hab., prof. nadz. Lecha Mankiewicza, fizyka i astrofizyka, byłego wieloletniego dyrektora Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, założyciela i Prezesa Fundacji Edukacja dla Przyszłości, a jednocześnie ambasadora i koordynatora projektu Khan Academy po polsku.

Jak powstał pomysł na Khan Academy po polsku?

Pomysł na Khan Academy po polsku narodził się tak, jak większość pomysłów na nowe narzędzia czy metody w edukacji – pod wpływem doświadczeń mojej córki. Kiedyś siedzieliśmy razem w kuchni, mamy dużą kuchnię i to w niej koncentruje się życie towarzyskie. Ja pracowałem, a moja córka po drugiej stronie stołu odrabiała lekcje i zauważyłem, że się martwi. Okazało się, że nie umie rozwiązać zadania z ułamkami, które właśnie pojawiły się tego dnia w szkole po raz pierwszy. A bo co to jest ułamek? No, pisze się liczbę, pod nią kreseczkę, a pod nią drugą liczbę. A czy to może ma coś wspólnego z dzieleniem? Tata, co Ci przychodzi do głowy, przecież gdyby ułamek miał coś wspólnego z dzieleniem, to nasza Pani na pewno by nam to powiedziała…

Akurat kilka dni wcześniej ktoś zwrócił moją uwagę na portal khanacademy.org, więc pomyślałem, że przetłumaczę filmy o ułamkach, to znaczy stworzę polskie napisy. Przetłumaczyłem pierwszy, potem drugi, trzeci… Mojej córce to się nie podobało, uważała, że powinienem jej sam tłumaczyć, a nie pokazywać jakieś filmy, ale pomysł chwycił. Pojawił się pierwszy grant, uzyskany z pomocą Google Polska i tak powolutku, od rzemyczka do koszyczka…

Co Pan Profesor uważa za największe osiągnięcie w projekcie wspieranym przez Fundację Hasco-Lek?

Współpraca z Hasco-Lek umożliwiła nam rozwój polskich zasobów w dziedzinie Biologii, a potem do tego dołączyliśmy jeszcze działy Zdrowie i Medycyna. I jeden, i drugi dział jest nowością w polskiej przestrzeni edukacyjnej, gdzie materiałów na ten temat brakuje. To sprawia, że są naprawdę popularne. W Polsce nadal szukamy najlepszego podejścia do zasobów cyfrowych. Khan Academy ze swoim systemem filmów, ćwiczeń i artykułów jest tutaj dobrym przykładem.

Druga sprawa to rosnąca popularność materiałów, przede wszystkim filmów, z działu Zdrowie i Medycyna. W oryginale stanowią materiał przygotowujący do standaryzowanego egzaminu  na uczelnie medyczne, tzw. MCAT, ale w Polsce traktujemy je jako źródło wiedzy o funkcjonowaniu organizmu, przyczynach chorób i terapiach. Po prostu informacje ważne dla tych, którzy chcą zrozumieć, co im dolega i na czym polega leczenie. W żadnym wypadku nie może to zastąpić rozmowy z lekarzem, ale może pomóc w podjęciu decyzji o zasięgnięciu porady lub w wypełnianiu zaleceń lekarza.  Jesteśmy trochę zaskoczeni popularnością tego cyklu, który wydawał nam się niszowy, a jednak ma kilkaset odsłon dziennie pokazuje, że jest potrzebny.

Czy w opinii Pana Profesora pandemia koronawirusa przyczyniła się do większego zainteresowania tłumaczeniami? Jakie materiały cieszą się dziś największą popularnością?

Lockdown szkół spowodował olbrzymi wzrost zainteresowania zasobami cyfrowymi, w tym także Khan Academy po polsku, którą rekomendowało wówczas Ministerstwo Cyfryzacji.
Na przełomie marca i kwietnia 2020 roku zanotowaliśmy prawie czterokrotny wzrost liczby wizyt. Z czasem trend się wyrównał, ale 2019/2020 był zdecydowanie najlepszym rokiem szkolnym w naszej historii. Jeśli porównać wyniki z roku szkolnego 2018/2019 z wynikami z roku, który się skończył, a więc dwa w miarę “normalne” lata, to wzrost liczby odsłon wynosi około 40%, ale dla traktowanej indywidualnie Biologii wskaźnik ten równy jest 70% i jest to najwyższy wzrost spośród wszystkich przedmiotów, nie wyłączając programowania i nauk humanistycznych.

Trzeba też wspomnieć, że zamknięciu szkół i przejściu na nauczanie zdalne towarzyszyła szeroka dyskusja dotycząca metod nauczania, samodzielności uczniów, ich motywacji i samokontroli. Khan Academy jest narzędziem, którego wykorzystanie wspiera rozwój tych właśnie cech i umiejętności, i dzięki temu byliśmy w stanie przedstawić nasze stanowisko w tej dyskusji.

Jakie dostrzega Pan nowe wyzwania i możliwości w dalszej realizacji projektu Khan Academy po polsku?

Największym wyzwaniem i zarazem największą wartością Khan Academy jest to, że portal żyje. W ciągu tego roku i kolejnych 2-3 lat w angielskiej wersji pojawią się nowe materiały, na wyższym, albo lepiej powiedziawszy, głębszym poziomie. Dotyczy to biologii i chemii, a w pewnym momencie także fizyki. To duża zmiana, bo do tej pory wysiłek, nie tylko Khan Academy Foundation, koncentrował się raczej na udostępnieniu zasobów na poziomie, który można określić jako podstawowy. Teraz wchodzimy w zupełnie nową fazę udostępniania zasobów trudniejszych, głębszych, bardziej złożonych.

Zachęcamy do zajrzenia na stronę: pl.khanacademy.org